maandag 6 mei 2013

Schetsen en humor 027

logo
hoofdstuk 1- Marineschetsen na den 4en Engelschen oorlog en voor den Franschen tijd.
Als aanvulling op de marineschetsen van den luit, ter zee le klas Cornelius de Jong aan boord van het linieschip -Prins Willem" vond ik nog -Eene dagbespiegeling van het Scheepsoorlogsleven". Helaas heb ik niet kunnen achterhalen welke marineman deze „Rijm Cronieck" gemaakt heeft. Ik vond ze in een oud boekske, dat je zoo in je broekzak zou willen meenemen en dat in 1784 -by J. Hendrikse te Rotterdam" werd gedrukt couplet 1 - 22

1
Wel eer zong myne zangheldin
in schaauw van ypendreeven
De Lof der Honig zoete Min;
En die van 't vreedzaemst leeven:
Maar thans grypt zy de cither aen
Om 't oorlogswerk te zingen,
En vry een blyde toon te slaen
In scheepsbespiegelingen.
12
Hand toe en alles is in Rust
Zy zitten om de Bakken
Een eder eet zoo veel by lust
Denkt aen geen ongemakken
Wat Booter in de Gort gedaen
En de Bierkruik loozen:
Koeskoezend 't een door 't ander slaen
Is poespas voor Matroozen.
2
Ons schip dat vier en vijftig teld
Metaal' en yzeren draeken
Wierd als een w(acht)schip hiergesteld
Om voor het te land te waeken
Het voerd den naem der stad „Schiedam"
't Is oud maar sterk van knieden
En goed, om als 'er onraed kwam
De Rheede hulp te bieden.
13
De Meester van het scheepskwartier
Heeft dus een glas versleeten
Brengd nu Rapport aen de officier
Dat 't Scheepsvolk heeft gegeeten
En Roept „Laeg waeter" tusschendek;
Waer op de kamersgasten
Met nieuwe lust en groote trek
Den opdisch fluks belasten.
3
't Is Reynst die 't commandeerd
Als 't hoofd der schepelingen
Ook wordt het wyders geregeerd,
Van, die Hun vyand dwingen!
Vier Luitenants, die met de Britt'
Als wakkre Heiden sloegen
En voor hun Land tot wraek verhit
Geen Helsche dwang verdroegen.
14
Koks keetel is nu gantsch gelooft
De Gort is door de kaeken
Nu komt Quartierbaes of Provoost
Om 't Schip regt schoon te maeken
Hoe blieft het de eerste luitenant
Vraegt Hy ? — geschrapt, gezwabberdt ?-
Geschrapt is beeter door één hand
Dan met de Tien gelabberd.
4
Dit schip is dikwerf sterk bemand
Het minst twee honderd zielen
Die, met hun gespierde hand
Trotseere vyands kiele:
Hier onder vind men officiers
Die tusschen deks beveelen
Ook hoofden van de Muskettiers
En Meesters om te heelers.
15
Het volk heeft vlytiq zig geweerd
Met schrappen, veegen, raegen
Twee glaezen zyn er omgekeerd
Men hyst de Prinsevlag en Geus
Vergaering wordt geslaegen
En Ziet de Wacht optrekken
'k Schrik, — elk soldaet dat is een reus
Met snorre en de Bekken.
5
Men vind hier op dit zeegevaert
Stuur-, boots- en schiemansmannen
Constapels, schippers, wyd vermaerd
Koks en vulkaanstirannen
Provoost, Trompetter, Bottelier
Zeilmakers, Timmermakkers
Ook Meesters van het wachtkwartier
Jan Kuiper, Tambours, Bakkers.
16
Nu Prezenteerd 't soldaeten koor
Met staeten handgeweeren
En elk Matrons staet handig voor
't Canon. om te Exerceeren
De stukken zyn te Boord gehaeld
't Geeft vuur aen alle kanten
Geen een die op 't Commando Faeld
Wij blyven Triumphanten.
6
Maer, zagt, hier van genoeg gewaegd;
Ik zie door 't duister breeken
De dag die overheerlijk daegd,
Hy jaegd my uit de deeken
En schynd myn duistere Hutje in!
Nu kryg ik stof tot zingen:
Het scheepswerk neemt ranch een begin
Ik zie den Tamboer springen.
17
Zes glaezen zijn er al voorby
Een zeeman moet eens drinkers
Een oorlam hoord men Lustig bly,
Driemaal de klok rinkinken
De Baklyst wordt uit 't ruim gehaeld
Elk krijgt een glas genever
't Genoegen dat uit de oogen straeld
Bedankt den goede geever.
7
Hy wryft uit het oog den logge slaep
Verwelkomt steeds den Morgen
Revelje van die nuchtere knaep,
Doet slaeploozen zorgen:
Het dachschot bonst en dreund in 't Rond
Twee glaezen zyn geslaegen
Na 't overal word elk terstondt
De Hangmat uitgejagen.
18
Elk rookt een Vaderlandsche pyp
Ter plaets daer zulks mag weezen
Wags zig zorgvuldig voor vergryp
Van de orders voorgeleezen
Men zingt, men kweeld en springt in 't rond
Wie zou niet vrolijk levee ?
Dit houd een oorlogsborst gezond
Die triestig denkt moet sneven !
8
De ch'loupen worden uitgezet
En elk der scheepsgenoten
Brengt zijne kooi in 't vinkenet
Digt in elkaer geslooten
H--- R--- onze Bootsmansmaet
Laet Dek en Kuil Fiks spoelen
Men ziet het volk in 't Scheepsgewaet
Als nyvere Byers woelen.
19
De nyvere Stuurman van de wagt
Wiens uurwerk schaers zal missen
Wierd afgelost de klok sloeg agt
De kok ging snert opdissen
Elk was weer evengraeg tot spijs
Tot visch voegt Mostert, Booter
Men at ! — dat; kost voor Jong en Grijs
En 't maekt de kleene grooten.
9
,,Entre op Matroozen Vlieg in 't wand
(Roept een der officieren)
„Maekt Zeilen los!, ontknoopt die band !
,,En pas wel op het vieren!
„Hoe talmje zoo ? — nog niet eens klaer ?
„Los overal —, los alles ! —
Dat sukkeld weer bedroefd en naer!
,,Loop naar je Marszeilsvallen."
20
„Die nu het spoedigst eeten kan"
(Riep een, gantsch uitgelaten)
Is in ons Choor, de beste man
De vretenden soldaeten !
Maer laet ons in den oorlog zien,
Wie 't eerst zyn kop zal waegen,
„En 't meest den vyand vuur durft bieden"
„In donderende vlagen".
10
„Toe jongens aen je Marszeilsvall' !
„Aen 't trekkers moot niet faelen?
,Hysje stagzeil! — toe hysze pal !
„Hael uit Bezaen! — hael — haelen"
Straks is het werk weer gantsch versoet
Je maekt in de Eetensbak meer spoet.
Daer ben je groote baezen!"
21
De Luitnants en 't Opperhoofd
Gaen ook ter Tafel heenen
Daer 't vleesch gebraeden, of 't gestoofd
Geen reeden geeft tot weenen
Daer na is 't weeder — „enter op"
„Fok valt" — leerd op te passen —
,,Sta klaer — gezwind — Kom van de top
„Gryp Marszeilsvall' en brassen."
11
De Smeerdief, of den zwarte Kok
Komt om te schaften vraegen ?
Oja (is 't antwoord) Luid de Klok
„Schep op naer elks behaegen"
Een heel, kwartier, of halfman,
Moet Piet aen 't volk erlangen
Kom maer met houtebak of pan
Om elk zijn gort te ontfangen.
22
„Stryk Marszeil en het stagzeil neer"
Gy op Bezaen met driften !
Hael voor, hael voor."
Wat meend mijn Heer ?
Die Taelies van je riften
„Enter op zoo als 't Matroozen past
De Marszeils moet je reeven !
En moeten op zijn bramzeils vast
Dan word je in 't werk bedreeven.

Wordt vervolgd
pijltje links pijltje rechts

Geen opmerkingen :