dinsdag 20 maart 2012

Matroos Vandersteng 016

Marine ABC
Arme Jongen.
Misschien zijn er nog enkele oud-gasten, die deze uitdrukking gebruiken voor een hapje geweekte scheepsbeschuit, gemengd met vleesch en vetresten. In elk geval is de arme jongen de voorlooper van de sandwich. Maar de arme jongen, vooral als deze wat erg geweekt was, viel wel eens uit elkaar en 'dan „tjampoerde" (mengde) men het geheel maar dooreen om het zoo te verwerken. De arme jongen is familie van het Kaapsche Duifje.
Armen vol speculaas
Een matroos, een marinier en in sommige dienstvakken ook nog de korporaal, kan verschillende brevetten behalen, b.v. voor kanonnier, afstandwaarnemer, scherpschutter, seiner, e.d. Voor elk brevet heeft men een bijzondere uitmonstering en... een speciale toelage. Deze uitmonstering wordt op de rechterbovenmouw gedragen. Heeft men twee of drie, vroeger zag men ,er wel met vier van deze brevet-uitmonsteringen, dan spreekt men van „de armen vol speculaas'', soms ook „de armen vol lekkers".
Aschwippen.
In gewone omstandigheden werden op de schepen, die nu nog met steenkolen gestookt worden wordt — de asch op de vuurplaat met een sterken waterstraal even hooger dan de waterlijn buitenboord weggeblazen. Maar met een slingerend schip is dit een riskant bedrijf, dat wel eens als een boemerang zou kunnen werken. Dan moet de asch gewipt worden, d.w.z. door een van de kokers van de vuurplaat naar het opperdek geheschen en door den stortkoker buiten boord gegooid worden. En omdat dit ook 's nachts door het wachtsvolk tgedaan werd, behoorde aschwippen tot een van de meest verwenschte baantjes. Aschwippen zal, nu de schepen bijna alle met olie gestookt worden, wel spoedig tot het verleden behooren.
As-pk.
As-paardenkracht. Het effectief vermogen, dat door de machines of motoren voor de voortstuwing van het schip, op de schroefas wordt overgebracht. De feitelijke krachtsontwikkeling der machines of motoren is dus grooter, want door de overkoppeling op de schroefas gaat energie verloren. Men neemt daarom als vermogen voor de voortstuwing van het schip, de As-pk aan. De formule 'blijft dezelfde : 1 pk is gelijk aan het vermogen om 75 kg 1 m hoog in 1 sec. op te heffen. De „Tromp- en de „Heemskerck" hadden een vermogen van 56000 As-pk, de nieuwste onderzeebooten 5000 en de „De Ruyter" 60.000 As-pk.
Assaut.
Het assaut is geen marineterm en geen speciale marinegebeurtenis, en de oorspronkelijke beteekenis: een wedstrijd in het schermen met geweer, sabel of floret heeft het al lang verloren.
Het is een jaarlijks te houden feest door de adelborsten en de talrijke invite's in het Kon. Instituut voor de Marine, dat tegenwoordig in December gegeven wordt. Veertig, vijftig jaar geleden lag het hoogtepunt van het contact der Adelborsten met talrijke Haagsche families in den in December in Thalia te houden operette of tooneelavond met traditioneel bal na. Dan dreigde het Assaut in Den Helder, dat omstreeks 19 Februari, den jaardag van Koning Willem III, gehouden werd, wel eens in de verdrukking te geraken.
Geleidelijk aan werd het Assaut de gebeurtenis van het Instituutleven. Tal van marine-officieren namen aan het feest, dat geheel door de jonkers bekostigd werd, deel; ook officieren uit andere Directies (men had vroeger naast de Directie Willemsoord ook die van Hellevoetsluis en Vlissingen) en tal van genoodigde jonge dames uit het gansche land kwamen dan feestvieren, al of niet vergezeld van een chaperonne. Hony soit qui mal y pense ! Het Assaut wordt gemeenzaam daarom ook wel „lammetjesmarkt" genoemd.
Atjeh-jas
Eigenlijk is het een hoog gesloten kort jasje, dat tijdens de expedities op Atjeh gedragen werd, doch allengs werd de korte daagsche jas (colbert, zou de burger zeggen), die de officieren dragen, de Atjeh-jas genoemd.
wordt vervolgd..
pijltje links pijltje rechts

Geen opmerkingen :