Matroos Vandersteng 027

Marine ABC Daalder. De houten dekdeelen worden met ijzeren bouten op het ijzeren dek bevestigd. Daarvoor moet men natuurlijk een gat maken in de dekdeelen om de bouten door te laten. Zijn de dekdeelen aldus op het ijzeren dek bevestigd, dan vult men de gaten op met een kopshouten prop, waarvan de nerf in dezelfde richting loopt als de nerf van de dekdeelen. Alleen een nauwlettend toeschouwer ziet dan in de dekdeelen hier en daar een cirkel afgeteekend, dien men daalder noemt. Davits. Vroeger sprak men ook wel van David, maar het is wel ver gezocht dit in verband te brengen met den kleinen David, die den grooten Goliath kon verslaan. Oorspronkelijk waren het houten doove jutten of spieren; later (tusschen 1790-1804) werden het van boven gebogen en om hun as draaiende zware ijzeren stangen, waarin men de sloepen heesch. Voor elke sloep waren twee davits beschikbaar, die langs de verschansing opgesteld stonden. Men ziet dit b.v. nog op de oude schepen, type „Gelderland", „Hertog Hendrik", „Soerabaya" (de oude „Zeven Provinciën"). Op de nieuwere schepen is deze vorm van davit bijna geheel verdwenen, niet alleen op de kleine schepen. Gewoonlijk heeft men slechts een stel (zoowel aan stuur- als aan bakboord) davits van bijzondere constructie voor het in- en uitdraaien van de davits met sloep en al, en beschikt men verder over een laadboom of kraan om de sloepen te hijschen en op de daarvoor aangewezen plaats in de midscheeps op het sloependek te plaatsen. Debarkeeren. Over debarkeeren spreekt men bij de marine alleen als men met de landingsdivisie van boord gaat. De deelnemers aan de landingsdivisie dragen een speciaal debarkementstenue, grijsgroen veldtenue met (vroeger witte slobkousen), thans putty's in Nederland en Oost-Indië en laarzen of leeren beenkappen in West- Indie. Dit laatste in verband met de veelvuldig in West-Indië voorkomende venijnige cactussen. Het van boord gaan, anders dan voor landingsdivisie, kan om verschillende andere redenen noodig zijn: 1e. om te passagieren, 2e. om op te loopen (bezoekbrengen aan andere schepen of korte wandeling maken), 3e. als men overgeplaatst wordt. Alleen in Indië gebeurt het, dat de geheele bemanning van een schip debarkeert, als het schip op de werf (Marine-etablissement) in reparatie of in onderhoud moet. Dan wordt de geheele bemanning in speciaal daarvoor bestemde gebouwen ondergebracht. Dek-officieren. Behalve de Overheid kende men vroeger ook dek- en onderofficieren aan boord. De dek-officieren waren bootsman, schipper en opperschipper, 'die men tegenwoordig de onderofficieren van het schippersvak noemt en de konstabels, stuurlieden en timmerman, althans de hoogere rangen in die vakken. Bij Kon. besluit van 27 Dec. 1883 onderging de regeling van het personeel dek- en onderofficieren eenige wijziging in verband met opname in het vaste korps. Sedert 1884 wordt er officieel niet meer van dek en onderofficieren, doch alleen van, onderofficieren gesproken. De naam dek-officieren wordt nog wel, al is het zeldzaam, gebezigd. Dekspoelen. Het dagelijks schoonmaken van het opperdek noemt men „dekspoelen", niet te verwarren met „schoon schip" maken, want dat doer men 's Zaterdags, en is wel te onderscheiden van „generaal schoon schip" maken, want dat gebeurt b.v. na kolenladen of voor 'n inspectie. Delegatie. Elke marineman, die naar Oost- of West-Indië gaat, kan aan zijn ouders, meisje, vrouw of ander persoon in Nederland een gedeelte van zijn salaris overmaken, gewoonlijk 1/3, dat men halve, of 2/3, dat men heele ,delegatie noemt. Het spreekt vanzelf, dat de gehuwden een heele delegatie hebben loopen. Vele ongehuwden laten een halve delegatie loopen, omdat dit eenigszins gedwongen — hoewel vrijwillig — afzonderen van het salaris tevens een zichzelf opgelegde spaardwang is. Komt men na een verblijf in Indië in Nederland terug, dan heeft de delegatie een aardig bedrag gevormd. Directie. Van de Directie (directie-gebouw) spreekt men bij de marine als men het heeft over het commandement der marine (commandementsgebouw of paleis) te Willemsoord (Den Helder). Divisie. Divisie als legerafdeeling vindt men bij de marine terug in de landingsdivisie (zie debarkeeren). Divisie-varen is het varen van schepen in groepsverband. De commandant van een groep is dan tevens divisie-commandant. Bij onze marine wordt als repel een divisie van twee schepen gevormd voor de jagers (torpedobootjagers) en onderzeebooten. Er is een ongeschreven wet, dat bepaalde booten steeds bij elkaar opereeren, oefeningen houden of reizen maken, d.i. dus een divisie vormen of in divisie-verband varen. De bemanning van een schip is ingedeeld voor wachtdiensten in Divisie A, B en C. Elk lid van de bemanning heeft dus 2 perioden vrij en 1 periode wacht, dat kan een heele dag zijn, zooals met reewacht of 4 uur zooals met zeewacht. Voor den scheepsdienst zijn er Divisie I, II en III, het machinekamerpersoneel is Divisie IV en de mariniersdivisie V. Djeneral Laoet. Maleisch, dat bij de marine aan boord zoo goed als niet gebruikt wordt, doch in het marinecentrum aan den. wal (departement der marine) te Batavia bekend is als „zeegeneraar, waarmede men den Vlootvoogd in Indie bedoelt. Djoeroemoedi. Is de Maleische naam, en aan boord als zoodanig ook uitsluitend gebruikt, voor inlandschen kwartiermeester. Doft. Doften, zitbanken in de sloep. Men heeft losse en vaste doften en zeildoften. Deze laatste zijn dan de doften, waarin de masten voor het sloepentuig (emmertuig of fantasietuig ) worden geplaatst. leder op zijn eigen doft, wil zeggen, dat ieder zijn eigen plaats heeft. Men past dit figuurlijk ook toe op de noodzaak tot samenwerking. Gemeenschappelijk samenwerken, doch ieder op z'n eigen doft, op z'n eigen plaats in de maatschappij. Dolboord. De bovenste verdikte gang, ook wel rib of balk, over de geheele lengte van de sloep, waarin zich de roeidollen bevinden. De roeidollen zijn stemvorkvormige ijzers (ook wel van koper) die alleen in jollen gebruikt worden en voor reserve ook in de stoomsloep waren om bij machineschade de sloep toch te kunnen voortbewegen. wordt vervolgd..