woensdag 14 maart 2012

Matroos Vandersteng 010

Marine termen 10
Er worden tegenwoordig weinig of geen ruwe woorden tijdens den dienst aan boord gebruikt. Bij de marine zal men nooit zeggen — denken is wat anders — dat b.v. de schipper een „rotvent" is, Niet omdat men aan boord beschaafder is, doch omdat een dergelijke uitdrukking de militaire verhoudingen aantast en men daardoor de kans beloopt „in de knijp te worden geroeid".
Ze „kafferen" elkaar aan boord natuurlijk nog wel eens uit, maar weet goed tegen wie je het doet en hoe je het doet. Want als een der manschappen meent, dat het nu de spuigaten uit loopt, dan dient hij morgen een beklag in bij zijn commandant over „de onheusche wijze waarop hij door den korporaal, door den onderofficier of door den officier werd behandeld".
Anderzijds moet er niet een verkeerd woord gezegd worden of de schepeling staat zelf op het matje. Ruwe uitdrukkingen als „pestlijer" of „choleralijer - (dit laatste uitgesproken als „keleerelijer") worden aan boord zelf sterk bestreden en menige schepeling heeft door zijn collega's „het dek gezien" (is tegen het dek geslagen) als deze uitdrukking gebruikt werd, omdat ze zoo angstwekkend herinnerde aan de pest- en choleragevallen aan boord in het verleden.
Trouwens : Er waren schepen, zoo omstreeks 1890-1900, waar de commandant steevast 24 uur provoost „uitdeelde", als een schepeling voor een dergelijke uitdrukking op 't half dek gebracht werd.
Deze eerste poging om marinetermen te verzamelen is zeker niet zonder gebreken. Het was dikwijls noodig oude en nieuwe termen te vergelijken, ook al om eenig denkbeeld te geven van dezen tijd in vergelijking met vroeger.
Misschien verdienden sommige uitdrukkingen uitvoeriger, andere weer beknopter te worden toegelicht. Mogelijk zou een afzonderlijke rangschikking en toelichting bij elk woord overzichtelijker geweest zijn. We hebben dit alles wel overwogen, maar dan zou het geheel wel erg taai geworden zijn. De nu gevonden rangschikking en toelichting leek ons de beste.
Bovendien hebben we achter in het boekje nog een afzonderlijke lijst opgenomen van termen met verwijzing naar de pagina's waar deze behandeld werden in de toelichting van de alphabetisch gerangschikte uitdrukkingen. Vandersteng hoopt intusschen, dat de verzameling van marinetermen er toe zal bijdragen, dat men zich meer en meer voor het marinewereldje gaat interesseeren.

wordt vervolgd..
pijltje links pijltje rechts

Geen opmerkingen :