Marine Gewoonten en Gebruiken 06-07

Marine gewoonten en gebruiken Wil men een volledig overzicht geven van de gewoonten en gebruiken bij de marine, dan zou men al deze „papieren kinderen" min of meer uitvoerig moeten raadplegen. Maar zelfs dan nog zou men geen volledig inzicht hebben, want er zijn vele ongeschreven gewoonten en gebruiken, traditioneel gehandhaafd door vele eeuwen heen. Dit alles maakt het wel zeer moeilijk, zoo niet onmogelijk, een volledig overzicht te geven van de gewoonten en gebruiken bij onze marine. Het zou een langdurige studie eischen deze te verzamelen; bet zou bovendien een rijke persoonlijke ervaring vorderen om het juiste verband tusschen deze gewoonten en gebruiken te leggen en, want dit is wel het meest belangrijke, daarmede aan te toonen, dat deze veelzijdigheid en het uit deze gewoonten en gebruiken sprekende karakter der marine een kenmerkend zuiver Nederlandsch verschijnsel is. Wie zich in deze materie verdiept, komt steeds weer voor de verrassende, doch voor wie onzen gezonden Nederlandschen aard kent, feitelijk toch logische conclusie, dat deze veelzijdigheid onzer marine, nooit of te nimmer 'n springplank werd om vreemde invloeden in onze marine te doen heerschen, laat staan overheerschen. Er was in onze marine nooit sprake van een overwegenden Spaanschen invloed (Tachtigjarige Oorlog ) of Franschen invloed (Napoleontische tijd); vanzelf, neen zeker niet, van een. Engelschen invloed. Ze had door de veelvuldige oorlogen tegen Engeland geen schijn van kans, noch in het verleden, noch in het heden. Wel kan gezegd worden, dat de invloed der Nederlanders merkbaar was in buitenlandsche marines, — Rusland, Duitschland (Brandenburg- Pruisen), Japan — die Nederlanders en hun ervaring voor den opbouw gebruikt hebben en zich met de Hollanders verstaan hebben. Er zijn in onze marine natuurlijk wel momenten geweest, dat bepaalde stroomingen merkbaar waren, doch aan boord en bij haar eskaders werd de politiek steeds verre gehouden. En zoo er in de geschiedenis der marine al momenten zijn aan te wijzen, dat aan boord van sommige schepen een van de Nederlandsche gedragslijn afwijkende opvatting werd gehuldigd of nageleefd, dan keerde men toch altijd na korten tijd naar den eigen Nederlandschen aard terug. Zelfs te midden van de hevigste woelingen die ons land kende, bleef de marine ongebroken een zuiver Nederlandsch karakter behouden. De vreemde invloeden, die men soms op de marine meende te kunnen inenten, werden vanzelf weer uitgesneden, als de marine haar taak voor de vrije Nederlanden hervatten kon. Een verklaring daarvoor is niet zoo moeilijk te geven. Het is 't voortzetten der tradities, het streng doorvoeren der scheepsdiscipline, de toepassing der rechtspleging aan boord, de zin voor rechtvaardigheid, die bij de marine, door het isolement aan boord van de schepen buitengaats langer, beter en zuiverder gehandhaafd kon blijven, dan aan den wal. Ook harder, ruwer, ja, maar noodzakelijk aangepast aan het leven van den zeeman, met toch altijd nog een tikje menschelijkheid, zooals ook te vinden was in het Crimineel Wetboek voor het krijgsvolk te water, dat van kielhalen, vallen van de ra, laarzen en van „als schelm aan den wal zetten" sprak, zeggende : „bij de uitvoering der straffen zal alle voorzorg gebruikt worden, ten einde het leven of de gezondheid van den veroordeelde daardoor niet benadeeld wordt" ! Uiteraard zijn de verhoudingen zeer belangrijk verbeterd, de vrije Nederlander heeft de lijfstraffen eerder dan eenig ander volk over boord gegooid, maar nog altijd hangt men bij de marine aan traditie, wordt de discipline strenger gehandhaafd dan aan den wal; is de commandant nog altijd : „Naast God schipper op zijn schip". Natuurlijk is ook de marineman een mensch onder de menschen; heeft hij zijn fouten, gebreken, hebbelijkheden en onhebbelijkheden; maar de correcties, ook de niet-gereglementeerde, zijn legio. In dit boekje zullen echter hoofdzakelijk de ceremoniën worden behandeld; gewoonten en gebruiken van algemeenen aard, die aan het marineleven een zoo bijzonder karakter geven. De matroos le klas Vandersteng zal daarbij veelal aan het woord zijn; wie met de uitdrukkingen, zegswijzen en spreekwoorden, die gebezigd worden, geen raad weet, doet goed het eerste boekje uit de Vanderstengserie „Marinetermen” te raadplegen. blz 6 - 7 wordt vervolgd..